Türkiye'de yaş meyve-sebze ticaretinin en büyük aktörlerinden biri olan büyükşehir hâlleri, uzun yıllardır üreticinin ürününü alıcıyla buluşturduğu en yaygın ticaret merkezlerinden biri olmuştur. Ancak bu sistem zamanla hem üretici hem de tüketici açısından çeşitli sorunlar doğurmuştur.

🚜 Üretici Cephesi: Emek Var, Kazanç Yok

Küçük ve orta ölçekli üreticiler için hâle ürün ulaştırmak:

• Ulaşım maliyetlerini artırır

• Aracılar nedeniyle ürün değeri düşer

• Ödeme gecikmeleri yaşanabilir

• Fiyatlar üretici tarafından belirlenmez, “piyasa ne verirse” anlayışıyla şekillenir

Bu durum, üreticinin emeğinin karşılığını alamamasına ve zamanla üretimden uzaklaşmasına neden olmaktadır.

💰 Aracı Sayısı Artıyor, Şeffaflık Azalıyor

Birçok büyükşehir hâlinde üreticiden tüketiciye ulaşan yol şu şekilde işler:

Üretici → Komisyoncu → Hâl → Toptancı → Market / Pazarcı

Bu zincirde her adımda bir maliyet artışı olurken, ürünün son tüketiciye ulaşma fiyatı katlanır.
Ancak üreticiye ödenen fiyat çoğu zaman maliyeti bile karşılamaz.

📉 Dengesiz Güç İlişkisi

• Fiyatı hâl belirler, üretici sadece "kabullenir"

• Alım garantisi yoktur

• Geri gönderme, çürük bahanesiyle fiyat düşürme gibi uygulamalar yaygındır

• Soğuk hava ve depolama eksiklikleri ürün kalitesini etkiler

Bu durum, üreticinin güçsüz, hâlin ise piyasa yönlendiricisi konumda olmasına yol açmıştır.

🧠 Peki, Bu Yapı Nasıl Değişebilir?

Dijital pazar yerleri ve açık artırma sistemleriyle:

• Üretici doğrudan alıcıya ulaşabilir

• Fiyatı piyasa değil, rekabet belirler

• Zaman ve nakliye kaybı olmadan satış yapılabilir

• Aracı sayısı azalır, üretici daha çok kazanır

Bu sayede hâl sistemi alternatif bir kanalla desteklenir, üreticiye daha fazla özgürlük alanı açılır.

🔄 Dönüşüm Zorunlu ama Mümkün

Geleceğin tarım pazarlama modeli:

• Şeffaf,

• Doğrudan,

• Rekabetçi ve

• Dijital olmalıdır.

Hâllerle üreticilerin ilişkisi tamamen kesilmek zorunda değildir; ancak dijital pazar yerleri üreticinin alternatif satış gücü olarak mutlaka gelişmelidir.

👉 Siz de ürününüzü dijital pazara taşımak istiyorsanız, hemen bir üretici profili oluşturun ve açık artırma ile satışa başlayın.